GELENEKSEL ÜRÜN ADLARI
Geleneksel Ürün Adları
Menşe adı veya mahreç işareti kapsamına girmeyen ve ilgili piyasada bir ürünü tarif etmek için geleneksel olarak en az otuz yıl süreyle kullanıldığı kanıtlanan adlardır.
Geleneksel üretim veya işleme yöntemi yahut geleneksel bileşimden kaynaklanması ve/veya geleneksel hammadde veya malzemeden üretilmiş olması şartlarından en az birini sağlaması halinde geleneksel ürün adı olarak tanımlanır.
Baklava, lokum, höşmerim, döner, pastırma vb. ürünler geleneksel ürün adına örnek verilebilir.
Verdiğimiz ilgili hizmetler:
- - Yurt içi / Yurt dışı geleneksel ürün adları başvuruları ve tescil işlemlerinin yapılması
- - İtiraz / görüş dokümanlarının hazırlanması ve dosyalanması
- - Başvuru ve tescilde değişiklik taleplerinin dosyalanması
- - Hukuksal prosedürlerde kullanılmak üzere doküman desteği verilmesi
- - Hükümsüzlüğe dair 3. kişi görüşü verilmesi
- - Bülten takibi
- - Denetim raporunun düzenlenmesine yönelik destek ve/veya raporun dosyalanması
- - Geleneksel ürün adları ile ilgili diğer tüm işlemler
AMBLEM:
- Geleneksel Ürün Adlarında amblem kullanımı zorunlu değildir.
- Tüketiciyi bilgilendirir
- Amblem kullanımı ile mevzuatın sağladığı korumadan faydalanılır.
GELENEKSEL ÜRÜN ADI TESCİL ETTİRMENİN FAYDALARI
- Tescile konu olan ürün üretimi, kaynağı gibi bazı genel özelliklerinden ötürü bir üne sahip ürünlerin korunmasını sağlamaktır.
- Tüketiciler bir bölge/yer adıyla satılan ürünleri o bölge/yer adına duydukları güvenden dolayı tercih edebilirler.
- Tercih edildiğinden ötürü, o bölge halkının menfaatlerinin korunması açısından büyük yararı vardır.
- Geleneksel ürün adları, kırsal kalkınmaya ve ülke ekonomisine katkı sağlar.
- Tescil amblemlerinin gerekli fonksiyonlara sahip olmayan sahte ürünler üzerine konulmasını engellenmekte, tüketicinin yanıltılmasının ve tescilli ürünün namından faydalanılmasının önüne geçilmekte ve böylelikle tüketicinin korunmasına yardımcı olmaktadır.
- Geleneksel ürün adı tescili sadece bir üreticinin haklarını korumamakta, tescil belgesindeki koşullara uygun üretimde bulunan ve satış yapanların tümünün haklarını korumaktadır.
GELENEKSEL ÜRÜN ADI TESCİL ETTİRMENİN ÖNEMİ NEDİR?
- Yurt dışına satış potansiyeli fazladır ve bir ülkenin yurt dışı satış gelirlerinde önemli bir yere sahip olabilir.
- Kaliteyi garanti eder.
- Tüketicilerin seçimlerinde etkisi önemlidir ve ürün seçimini kolaylaştırır.
- Ülke, yöre, bölge kalkınmasında etkilidir.
- Sürdürülebilir ve izlenebilir ürün kalitesi sağlar.
- Ürüne katma değer sağlayarak üreticisinin gelirini artırır.
- Biyoçeşitliliğin korunmasını sağlar.
- Tüketiciyi korur.
- Bölgenin tanıtımını sağlayarak turizme katkıda bulunur.
- Jenerik olmayı önler.
- Bir ülkenin tarihi ve kültürel değerlerini korur.
KİMLER BAŞVURU YAPABİLİR?
- Üretici grupları.
- Ürün veya ürünün kaynaklandığı coğrafi alanla ilgili kamu kurum ve kuruluşları
- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları.
- Ürünle ilgili olarak kamu yararına çalışan veya üyelerinin ekonomik çıkarlarını korumaya yetkili dernekler, vakıflar ve kooperatifler.
- Ürünün tek bir üreticisi varsa, bu durumu ispat etmesi şartıyla ilgili üretici.
TESCİLİN SAĞLADIĞI HAKLAR
- Haklar, tescil bültende yayınlandığında hüküm ifade etmeye başlar.
- Tescilindeki ürün özelliklerini göstermediği halde namından yarar sağlayacak şekilde ya da tescil kapsamındaki ürünler veya bunlarla ilişkilendirilebilecek özellikteki ürünlerle ilgili olarak amblemin ticari amaçlı şekilde kullanımı şikayet üzerine mahkeme tarafından önlenebilir.
- Tescil amblemini taşıyan ürünün iç veya dış ambalajında, tanıtım ve reklamında veya ürün hakkında herhangi bir dokümanda, ürünün tescil edilmiş nitelik ve özellikleri ile menşeine ilişkin olarak yanlış veya yanıltıcı bir emareye yer verilmesi şikayet üzerine mahkeme tarafından önlenebilir.
BAŞVURU/TESCİL SÜRECİ
- Geleneksel ürün adı için yapılan başvuru, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından değerlendirmeye alınır.
- Kurum şekli olarak ve esasa ilişkin inceleme yapar, şekli eksiklik varsa bildirim tarihinden itibaren 3 ay içinde giderilmelidir. Aksi halde başvuru reddedilir. Esasa ilişkin bir eksiklik varsa iki defayı geçmeyecek şekilde ek süre talebinde bulunabilir.
- İhtiyaç duyulduğu halde, Kurum konuda uzman bir veya birkaç kurum veya kuruluştan görüş alır.
- Sınai Mülkiyet Kanunu’nda verilen şartları sağlayan başvurular Bültende yayımlanır.
- Başvurular 3 ay yayında kalır. İtiraz yapılmazsa, itiraz reddedilirse veya itirazların değerlendirilmesi sonucunda başvuruda değişiklik yapılırsa, bildirim tarihinden itibaren 2 ay içinde tescil işleminin yapılması gerekir.
- Tescil sicile kaydedilir ve tescil bilgileri Bültende yayımlanır.
- Tescil kararı verilmesinden sonra itiraz usulü işletilemez, sadece mahkemeden hükümsüzlük talep edilebilir.
DENETİM KAPSAMI
- Tescilli geleneksel ürün adlarını taşıyan ürünlerin üretiminde, piyasaya arzı veya dağıtımı aşamalarında denetim yapılabilir.
- Ürün piyasada iken, kullanımının tescilde belirtilen özelliklere uygunluğu denetlenir.
- Amblem kullanımının uygunluğu denetimi yapılır.
- Denetim otoritesi, üretim süreçlerini sürekli kontrol eder.
- Denetim işlemi için konu ile ilgili uzman ve tarafsız kurum veya kuruluşlarla işbirliği yapılabilir.
- Bunun yanı sıra piyasa denetimi yetkili kurum veya kuruluşlarca merci denetiminden bağımsız olarak Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yapılmaktadır.
- Geleneksel ürün adının kullanımına ilişkin denetim raporları her sene Kuruma sunulmalıdır.
- Kuruma sunulan denetim raporlarında eksiklik görülmesi halinde, bu eksiklik tescil ettirene bildirilerek altı ay içinde eksikliğin giderilmesi istenir.
BAŞVURUDA VE TESCİLDE DEĞİŞİKLİK TALEPLERİ
- Tescil edilen geleneksel ürün adının tescile konu niteliklerinde değişiklik olması veya tescil belgesindeki bilgilerde hata olması durumunda değişiklik talebi, menfaati bulunanlar tarafından Kuruma yapılabilir.
- Değişiklik talebinde bulunanın tescil ettiren olmaması halinde Kurum, değişikliği Bültende yayımlamadan önce tescil ettirene bilgi verir ve varsa kendisine yapılan bildirimden itibaren bir ay içinde görüşlerini bildirmesini ister.
- Değişikliğin Bültende yayımlanması durumunda tescil isteyen taraf, usulüne uygun olarak itiraz edebilir. Kurum, değişikliğin kesinleşmesi halinde değişikliğin uygulanması için gerekli tedbirleri almasını tescil ettirenden ister.
HÜKÜMSÜZLÜK VE HAKKIN SONA ERMESİ
- Geleneksel ürün adlarının tescilinin belirli bir süresi yoktur. Koruma süresi olmadığından diğer sınai mülkiyet haklarındaki gibi koruma süresinin yenilenmesi de gerekmemektedir.
- Ancak bazı durumlarda koruma sona erebilir.
- Sona erme, menfaati olanlar tarafından dava açılması durumunda tescilin hükümsüzlüğüne mahkemeler nezdinde karar verilmesi ile mümkündür.
- Denetim işlemlerinin yeterli şekilde veya düzenlenen şekilde yapılmaması halinde bu tescillerin hükümsüzlüğüne söz konusu olabilir.
AVRUPA BİRLİĞİ’NDE GELENEKSEL ÜRÜN ADI KORUMASI
- Avrupa Birliği’nde geleneksel ürün adı koruması 21 Kasım 2012 tarih ve 1151/2012 sayılı Tüzük ile sağlanmaktadır.
- 1151/2012 sayılı Tüzük uyarınca geleneksel ürün adı koruması almak isteyen kişiler; bu adları öncelikle kendi ülkelerindeki ulusal otoritelerde tescil edilmek zorundadır.
- AB Komisyonu nezdinde yapılacak başvurulara ilişkin genel bilgiler:
http://ec.europa.eu/agriculture/quality/schemes/index_en.htm - AB Komisyonuna iletilen geleneksel ürün adı başvurularına ait liste:
http://ec.europa.eu/agriculture/quality/door/list.html;jsessionid=pL0hLqqLXhNmFQyFl1b24mY3t9dJQPflg3xbL2YphGT4k6zdWn34!-370879141