Yazılım ve Nesnelerin İnterneti Temelli Buluşların Patentlenebilirliği

Patent, bir buluş için verilen ve patent sahibinin üçüncü kişilerin patentli buluştan ticari olarak faydalanmasını önlemesini veya durdurmasını sağlayan münhasır bir haktır. Burada sözü edilen buluş, bir şey yapmak için yeni bir yol veya bir problemin çözümü için yeni bir teknik sağlayan bir ürün veya bir yöntem olarak tanımlanmaktadır.

Patent hakkı ülkesel bir haktır. Yani sadece başvuru yapılan ve tescil olan ülke veya bölgede, o ülke veya bölgenin hukukuna göre patent hakkı korunmaktadır. Bu yüzden her ülke veya bölgede hem başvuru prosedürleri hem de hukuki uygulamalar farklılık göstermektedir.

Patent korumasının kazanılabilmesi için bir buluşun uyması gereken birkaç kriter bulunmaktadır. Bunlar; buluşun sanayiye uygulanabilir olması, buluş basamağına sahip olması yani teknikte uzman bir kişi için aşikâr olmaması, yeni olması, patent başvurusundaki buluş açıklamasının belirli şekli standartlara uyması ve buluşun patentlenebilir bir konuya sahip olmasıdır. Ancak uluslararası bir buluş tanımı bulunmamakta ve patentlenebilir buluş konuları ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Bundan dolayı her ülke veya bölge, kendi hukuk düzenine göre belirlediği buluş tanımına uymadığından ötürü buluş sayılmayacak konuları genellikle spesifik olarak belirlemekte ve bu konulara dair yapılan patent başvurularını kabul etmemektedir veya böyle buluşlara verilen tesciller sonradan hükümsüz kılınabilmektedir.

Birleşik Devletler ve Avrupa gibi teknoloji ve patent alanında gelişmiş ülke ve bölgelerde yazılımların buluş konusu olup olamayacağı ve patentlenebilirliği konuları yıllardır tartışılmaktadır. Özellikle günümüzde teknolojinin her alanında yazılımların kullanılıyor olması bu sorunu daha da önemli kılmaktadır. Bu sebeplerden, bu çalışmada yazılımların buluş olarak kabul edilmesi ve patentlenebilirliği konuları Birleşik Devletler ve Avrupa Patenti sistemleri açılarından irdelenecektir. Söz konusu inceleme, hem kanun hem de içtihat bazlı gerçekleştirilecektir.

Yazının tümü için lütfen tıklayınız.

Hatice Yavaş, 2018